Een eerste afscheid

Ruim vijf jaar geleden begon Natuurbegraafplaats Hoogengraven met een bijzondere missie: een plek creëren waar afscheid nemen en natuur samenkomen, en tegelijk bijdragen aan het behoud van oorspronkelijke flora en fauna. In die beginperiode, toen het gebied nog ruig en onaangeroerd was, vond hier het allereerste afscheid plaats. Het was het afscheid van Wim – een lieve, betrokken man – en samen met zijn vrouw Janny en de kinderen heeft hij een bijzondere plek in de geschiedenis van Hoogengraven.

Janny en Wim waren al meer dan vijftig jaar samen toen Wim ziek werd. Ze leerden elkaar op jonge leeftijd kennen, groeiden samen op en bouwden aan een liefdevol gezin. Wim werkte jarenlang als vrachtwagenchauffeur. Achter zijn robuuste uiterlijk zat een zachte ziel, een huiselijke man die genoot van het leven thuis en een partner op wie Janny altijd kon bouwen.

Toen duidelijk werd dat Wim niet meer beter zou worden, waren zij en hun kinderen er snel over uit: Wim zou worden begraven op Hoogengraven, op een plek die hen beide raakte. “We woonden midden in het bos. Natuur past bij ons. Het voelde gewoon goed,” vertelt Janny.

Op het moment dat Hoogengraven net was goedgekeurd als natuurbegraafplaats, lag Wim al in het hospice. Het terrein was nog puur, ruig – slechts een bos met een zandpaden. Janny en de kinderen maakten foto’s en filmpjes zodat Wim zijn laatste rustplek nog kon zien. “Dat was heel emotioneel en bijzonder. Maar het gaf hem ook rust, en ons ook.”

Zijn graf ligt op een rustige plek op de heide, omringd door natuur. Wim hield niet van de grove den, maar had een voorliefde voor de berk – bij zijn laatste rustplaats staat dan ook een prachtige berk. “In het begin vonden mensen het gek dat hij daar als enige lag, maar voor ons voelde het juist kloppend. Door zijn werk, als internationale vrachtwagenchauffeur, was Wim gewend om alleen te zijn.”

Na het afscheid begon voor Janny het lange, vaak eenzame proces van rouw. “Je moet alles opnieuw leren,” zegt ze. “Na vijftig jaar samen moest ik leren leven zonder hem. Dat was soms twee stappen terug en één vooruit.” Het moeilijkste vond ze dat ze de mooie en moeilijke momenten niet meer kon delen. “Er zijn lieve mensen om me heen, maar het is niet hetzelfde.”

Toch bleef ze, op advies van een dierbare vriend, “aanhaken bij het leven.” Ze verzamelde vrouwen om zich heen, vond steun in haar geloof en zette zich in als vrijwilliger – in de kerk, maar ook als gastvrouw in het theater. Twee werelden die haar energie en verbinding geven. 

Ze bezoekt het graf nu minder vaak dan vroeger. “Ik weet dat het goed is. De natuur doet haar werk. Ik hoef me geen zorgen te maken over het onderhoud”. De zorg die het team van Hoogengraven biedt – zoals de begeleiding tijdens de uitvaart, dat er altijd iemand aanwezig is in het ontvangsthuis en het verzorgen van een boomschijf  – gaf haar een goed gevoel. “Als ik er loop, denk ik: wat is het hier mooi. Wat is het waardevol dat dit kan.” 

Voor Janny biedt het natuurgraf rust, eenvoud en betekenis. “Het lichaam keert terug naar de aarde. Dat voelt goed. En voor mijn kinderen is alles geregeld. Ze hoeven straks alleen maar te zorgen dat ik bij Wim kom te liggen.”

In het kiezen van zijn kleding zat ook symboliek: uiteindelijk wikkelde ze Wim in een katoenen dekbedovertrek van thuis. Een van de kussenslopen daarvan neemt ze nog altijd mee op vakantie. “Dat geeft me troost.”

Janny hoopt dat meer mensen bewust nadenken over hun afscheid – niet uit somberheid, maar uit zorg voor de mensen die achterblijven. “We bespreken alles: welke opleiding we willen doen, in wat voor huis we willen wonen, onze hypotheek, verzekeringen – van alles in ons leven. Maar over de dood praten we liever niet, terwijl het juist zó belangrijk is.”

Het eerste afscheid op Hoogengraven begon als een persoonlijk verlies voor Janny en haar naasten, maar markeerde ook het begin van iets groters: het ontstaan van Natuurbegraafplaats Hoogengraven, inmiddels een plek van betekenis voor velen. Wim heeft hier zijn eeuwigdurende rust gevonden, omringd door de natuur. Misschien nog even eigenzinnig als toen, maar nu deel van iets tijdloos.

Verhalen over …
Een eerder interview met Janny | video